Soms sta ik weleens voor een immense zoektocht wat betreft onderwerpen voor mijn column. Deze keer is dat niet het geval. Een heikel onderwerp deze dagen is het grensoverschrijdend gedrag dat jarenlang plaatsvond op de redactie van NOS Sport. Een aantal van jullie zullen weten dat ik als ambitieuze tiener droomde van werken op die redactievloer. Dat was mijn stip op de horizon. In 2018 lukte het om een freelance-contract binnen te slepen bij radioprogramma Langs de Lijn. Een jaar lang liep ik op die redactie rond, drie tot vier dagen per week. Of ik iets van dat grensoverschrijdende gedrag gemerkt heb? Nee. Is het dan niet gebeurd? Ja, daar lijkt het helaas wel op. De bagger die er naar buiten komt, past totaal niet in de tijdsgeest van 2023. Zeer triest.
Tom Egbers is een van de koppen die rolt. Over Piepkuiken – zoals hij in de volksmond ook wel bekendstaat – heb ik wel nog een anekdote. Ik moet vijftien of zestien jaar zijn geweest, toen ik de Profronde van Surhuisterveen bezocht. VIP-kaarten, samen met Egbert Krottje en diens vrouw. In het afgesloten vak was ook Tom Egbers. Uiteraard was ik nog veel te verlegen om zelf op hem af te stappen, maar Folkelina niet. Zij bezorgde mij zijn nummer en een belafspraak later die week. Ik belde Tom, die alle tijd nam om al mijn vragen te beantwoorden als jonge journalist. Een uitspraak ken ik nog goed: ‘Zorg dat je van dat eiland afkomt, als je het wilt maken’. Slecht geluisterd, haha.
Desalniettemin gingen er op de redactievloer meerdere geruchten. Zo zou er in Toms contract staan dat hij altijd mee moet naar WK’s en EK’s voetbal, alsmede de Olympische Spelen. Omdat hij ook een van de grootverdieners binnen de NOS is (of was), is hij automatisch de presentator aldaar. De NOS zou het nooit kunnen verkopen aan de belastingbetaler als Egbers daar niets aan het doen was en ze ook een tweede presentator moeten betalen. Ook bij andere toonaangevende presentatoren, commentatoren en verslaggevers zouden soortgelijke clausules in hun contract staan. Een ongezonde situatie, want het belemmert doorstroom van anderen en jon-ge talenten.
Zelf bleef mijn dienstverband steken op een jaar. Enerzijds omdat ik als radioredacteur simpelweg niet goed genoeg was (het was een lucky shot, omdat de NOS en ikzelf beiden wisten dat ik op dat vlak geen enkele ervaring had), anderzijds omdat ik bij WielerFlits veel meer vrijheid had. Ik wilde niet vijftien jaar wachten op een kans, waarop nog tien anderen wachten. Wat als je het niet wordt? En ja, je kreeg de wind flink van voren als je een steekje liet vallen. Ik beschouwde dat als normaal, want de NOS speelt wel journalistiek op Champions League-niveau. Fluwelen handjes bezwijken daar misschien onder. Maar als je gehard bent in de Amelander horeca, niet. Knipoog.
Ik heb me bij de NOS in ieder geval altijd serieus genomen gevoeld en herken de teneur niet. Wel was ik bij een van de door De Volkskrant beschreven incidenten aanwezig. Dat deeltje is in mijn ogen een beetje opgeblazen, ik heb dat moment anders – niet grensoverschrijdend – beleefd. Waar ik – en bijgeval heel Ameland – níet serieus genomen wordt, is bij CDA Fryslân. Begin maart was ik voor De Amelander aanwezig bij een soort denktank-achtige namiddag, een week voor de provinciale statenverkiezingen. Politieke partijen kregen de kans om te laten zien hoe zij tegen de vaargeulproblemen aankeken. Ik maak helaas een bedroevende en teleurstellende vaststelling.
Rendert Algra oreerde er met een aantal grappig bedoelde oneliners over het toerisme. Dat kon nog wel een beetje meer op Ameland. Maar er moest wel wat gebeuren aan de leegstand. Welke leegstand? En toen ik geïrriteerd vroeg waarom we het over uitbreiding van het toerisme hadden terwijl we hier zaten om de vaargeulproblematiek op te lossen en er straks veel minder boten varen dan nu, kreeg ik één woord als antwoord: hovercraft. De heer Algra had per abuis het verkiezingsprogramma uit 1983 meegenomen, in plaats van dat uit 2023. Een beschamend optreden. De zaal nam hij klaarblijkelijk allerminst serieus, want de hovercraft is al enkele decennia een gepasseerd station en komt ook nooit langs natuurlobbyisten en groene cowboys.
Na het formele deel van het programma heb ik me bewust gemengd onder politiek Ameland. Ik miste op die bewuste middag namelijk een drietal. Het college van burgemeester en wethouders schitterde door afwezigheid, daar waar dat de toekomst van Ameland betrof. De reden volgens de aanwezigen: men wilde geen partij kiezen. Wagenborg Passagiersdiensten was de organisator. Hoe langer ik erover nadenk, hoe gekker dat is. Ridicuul, zelfs. B&W praat op andere momenten ook met de rederij. Waarom dan nu wegblijven? En voor wie? Het draait niet om WPD, maar om de toekomst van de eilanders. Geen partij kiezen als uitleg is een politieke wassen neus. Het signaal dat ze nu afgeven aan de inwoners is dat hun mening ze geen moer interesseert. Fraai.
WPD probeerde op die donderdagmiddag en tijdens andere momenten in die week, inzichten te krijgen in de wensen van verschillende stakeholders met betrekking tot de vervoersvisie richting 2029. De huidige veerboten voldoen niet meer om in de huidige omstandigheden bereikbaarheid te waarborgen. Er komen nieuwe schepen en daarvoor heeft de rederij handvaten nodig. De voornaamste levert Rijkswaterstaat in het komende najaar, als zij hun adviesrapport presenteren rondom de bereikbaarheid van Ameland na 2030. Het voornaamste wat we geleerd hebben tijdens de bewuste middag, is dat het Rijk concessieverlener moet blijven. Als de provincie dat voor het zeggen krijgt, bepalen mensen als Rendert Algra het beleid. Dat zou pas een baggerzooi zijn. En wat als uit het onderzoek straks blijkt dat er na 2050 helemaal geen boot meer kan varen?
Dan is er nog altijd licht aan het einde van de (trein)tunnel.