Aan de Verbindingsweg tussen Ballum en Hollum staat de boerderij van familie Blokker. In 1916 bouwden de grootouders van Ankie Blokker, Arjen Appelman en Aagje Molenaar, er hun huis en boerderijtje. Arjen had goed gespaard door zijn werk als zeeman. Na de oorlog bouwden ze een schuur bij, gemaakt van de vrijgekomen bunkerstenen. Eén van hun zonen, Remmert, nam het bedrijf over en in 1962 werd de oude boerderij verlengd door de bouw van een groepsstal. Dat gaf de mogelijkheid om de veestapel uit te breiden. Ankie en Bob Blokker namen het over in 1986 en breidden het bedrijf verder uit, ze bouwden de loopstal. Het sympathieke stel is altijd met oog voor de natuur aan het boeren. In 2007 halveerden ze de veestapel en in 2017 werden ze gecertificeerd en hadden ze officieel een bedrijf dat voldeed aan alle eisen van het keurmerk biologisch. Dat certificaat biologisch maakt het uniek op Ameland. In oktober 2021 zijn zij genomineerd als Erkend Zeldzaam Lekker bedrijf door SZH. Kortom, de hoogste tijd voor een interview met dit veelzijdige echtpaar!
Door de crisis geen zelfgemaakte zuivel
De gemoedelijke boerderijwinkel van Ankie had ik al eens bezocht. De vlag van Het Amelands Produkt wappert er vrolijk langs het fietspad en de bebording laat zien dat dit een plek is om even te stoppen. Toch is de boerderijwinkel anders dan vóór de pandemie. Voorheen produceerde Kars, één van de drie zoons van Ankie en Bob, er hun eigen zuivel. Bob: ‘Kars heeft de jaren daarvoor al aardappelen verbouwd. Hij vond zuivel ook interessant en verdiepte zich vervolgens daarin. Zodoende investeerde hij fors in machinerie, zodat we de melk hier op het erf konden verwerken tot mooie producten. Twee jaar lang Coronamaatregelen heeft ons echter genoodzaakt met zuivelen te stoppen; de zuivelproductie-machines werden verkocht. Er was gewoon veel te weinig afzet. De kwark, yoghurt in vele smaken en andere zuivelproducten werden niet meer verkocht. Door het sterk dalende toerisme werd de winkel slecht bezocht.’ Ankie: ‘Ik vond het lastig om iedere keer maar weer te vertellen dat we niet meer zelf de zuivel maakten. In het begin ging me dat nog redelijk af, maar toen aan het eind van de zomer de zoveelste in de winkel kwam vragen waar ze onze eigen melk, chocolademelk, yoghurt en kwark konden kopen, werd dat steeds lastiger te vertellen. Die boodschap geven viel me steeds zwaarder.’ De zuivel was een hele mooie toevoeging voor Het Amelands Produkt. Zoals gezegd was het onze zoon Kars die enthousiast raakte van zuivel. Alle drie zoons zagen het overigens niet zitten de boerderij over te nemen. Onze zoon Jan Jaap en zijn vrouw Marjolein hebben de kampeerboerderij, benaamd ‘Halfweg’ in 2012 overgenomen. Zoon Kars ging stagelopen bij WaddenMax, Ben van Tilburg, een zuivelboer in Hornhuizen om het vak te leren. Hij bleek met zijn precisie en geduld geschikt voor het werk. Zodoende zijn de installaties destijds aangekocht en hebben ze ruimte gemaakt voor de productie. Ankie hielp haar zoon met stickeren, productie en verkoop. Ze vertelt: ‘Er komt echt veel bij kijken voordat je mag gaan verkopen. Je hebt uiteraard te maken met de Warenwet en de productiehal is naar alle eisen ingericht. Helaas kon het dus financieel niet meer door de tweede lockdown.’ Inmiddels is zoon Kars ambulancechauffeur. Door het vrijwilligerswerk bij de reddingsboot waren de eerste medische papieren binnen zijn handbereik. Hij heeft het roer omgegooid en laat de agrarische wereld achter zich.
Doorstart boerderijwinkel met eigen biologisch vlees en melktap
Ankie heeft de boerderijwinkel na twee Coronajaren wel voortgezet, voornamelijk met vleesproducten van hun eigen Blaarkoppen. Het assortiment is groot: haasbief, entrecôte, riblap, staartstuk, hamburgers, dunne lende, schenkel en staart, kogelbief, rib-eye, bieflap, BBQ-pakket, rundervink, gehakt gekruid en ongekruid, bavette, Hollandse bief, dikke lende, sukadelap, BBQ-worst, saucijzen, lever en hart. Alles is vacuüm verpakt in pakjes van ca. 500 gram. Ankie: ‘Op woensdag hebben we gehaktdag ingevoerd. Dan is het gehakt in de aanbieding en daar maken mensen op het eiland ook graag gebruik van. De gecertificeerde slager, Menno Hoekstra uit Dokkum, draagt zorg voor het slachten en verpakken van het vlees dat diepgevroren bij de boerderijwinkel wordt bezorgd.’
Plezier, melk én vlees van de koeien
Bob vertelt: ‘Blaarkoppen zijn hele lieve beesten. We zochten een, zoals dat heet, dubbeldoel koe. Een koe die mooi vlees levert en melk geeft. De melk kunnen we aan de kalveren geven en de rest verkopen we in de winkel bij onze eigen melktap.’ Ankie vult aan: ‘De kalfjes zijn ook heel erg leuk voor de gasten van de kampeerboerderij. Er was hier een keer een kindje dat echt niet meer mee naar huis wilde na de vakantie. Hij had zich verstopt bij het waterbassin, in de hoop dat hij hier kon blijven. We vinden het erg waardevol om hier kinderen te laten zien hoe het boerenleven is. Het is een komen en gaan van mensen op de boerderij die even komen kijken. Er is altijd wel wat te zien: of de kippen hebben kuikentjes, er zijn pony’s en er zijn altijd wel kalfjes.’ Ankie geniet als de bezoekers op de boerderij genieten. Een bron van inkomsten is het overigens niet, iedereen mag kosteloos komen kijken en aaien. Ze gaat door: ‘Wist je trouwens dat kalfjes die zich niet goed voelen en diarree hebben, heel goed opknappen van karnemelk? Mensen ook trouwens! In zuivel zitten zoveel goede dingen. Het is echt een misverstand dat dit alleen voor baby’s is. Melk is goed voor iedereen.’
Bob Blokker komt oorspronkelijk uit Amsterdam. Door de astma aanvallen van zijn moeder verhuisden ze in 1958 naar familie op Ameland en zo ontmoette hij later Ankie. Bob was bouwvakker maar raakte in de crisis van 1982 zijn baan kwijt. Het stel woonde in het centrum van Ballum en dat wilde Ankie graag zo houden, want: ‘Vroeger toen ik hier in mijn jeugd op deze boerderij woonde, en één fiets met mijn zus moest delen, vond ik het altijd zo’n vreselijk eind fietsen om in het dorp te komen. Toen ik met Bob aan de Camminghastraat in het dorpje Ballum ging wonen, vond ik dat echt fantastische luxe.’ Maar goed, Bob deed haar in 1982 een bekentenis… Hij wilde eigenlijk boer worden. Hij fokte toen zelf al kalveren op voor de verkoop. ‘We zijn toen met melken begonnen en hadden zestien melkkoeien. Om uit te breiden zat er maar één ding op: terugverhuizen naar de boerderij van Ankie’s ouders. Haar ouders verhuisden toen naar onze boerderij in Ballum, waar nu Remco met zijn gezin woont. Dat gebeurde in 1986 na de bouw van een loopstal. Het stel had 60 melkkoeien in de hoogtijdagen. We hebben veel ondersteuning ondervonden van onze landbouwvoorlichter die ons nog altijd bij staat.
Certificeren tot biologisch boer is geen ‘appeltje-eitje-traject’
‘Dat we nu officieel bioboer zijn, komt eigenlijk door onze zoon Kars,’ vertelt Bob. Hij zag de vraag naar biologische zuivel sterk groeien. Toen hij hier zuivel ging produceren, zijn we ons gaan verdiepen in het traject om bioboer te worden, dat viel niet mee. Ook al voldeden we eigenlijk al wel aan heel veel eisen. We gebruikten al geen kunstmest: omdat we 40 hectare en weinig koeien hadden, was dat al niet nodig. Maar de SKAL stelt nogal veel regels. SKAL is de onafhankelijke organisatie voor het toezicht op de biologische productie in Nederland. Ieder jaar krijgen we controles van de instantie. De certificaten en controles zijn tijdrovend en duur. Als bioboer dien je aan te tonen dat alle toeleverende partijen ook volgens de regels van biologisch werken. Denk aan voerleverancier Agrifirm, CRV (Coöperatie Rundveeverbetering), de gezondheidsdienst, maar zelfs de kruiden die de slager levert, moeten aan de bio-eisen voldoen. Gelukkig heeft Ankie de administratie goed op orde en lopen de controles daardoor vlot. ‘Heel soms denken we, was dit een goed idee? Maar we komen dan tot de conclusie dat het wel heel mooi is zo te werken. Maar rijk word je er niet van, hoor. We merken wel dat het predicaat biologisch gewaardeerd wordt, met name door de Duitse toeristen.’ Ook steeds meer eilanders weten de boerderijwinkel te vinden. Uiteraard zijn de producten niet zo goedkoop als in de supermarkt, maar de trend is wel dat steeds meer mensen bewust kiezen voor een (h)eerlijk product uit de streek, ook al betaal je daar iets meer voor. Bob benadrukt nog eens het verschil in kwaliteit: ‘Onze biefstuk slinkt niet 50% in de pan, zoals de goedkopere varianten van de grote ketens. Het vlees is puur en niet opgepompt met water dat weer verdampt in de pan.’
Hereford-koeien er uit, Blaarkoppen er in
‘We hebben overigens ook tien Hereford-koeien gehad, maar dat beviel helemaal niet,’ vertelt Bob lachend. De Hereford is een krachtig gebouwd dier en wordt gekenmerkt door een witte kop, de witte aalstreep op de nek en schoft. Voor de rest is de Hereford roodgekleurd. Het dier heeft een natuurlijke, zware bespiering en, volgens Wikipedia, een vriendelijk en rustig karakter. Maar dat vriendelijke en rustige karakter bleek tegen te vallen… Bob: ‘Als het dier gekalfd had en we het oornummer er in wilden doen, moest je goed opletten want moederkoe beschermde direct haar kalf. Zodra de stier in de stal kwam, werd de boel behoorlijk nagekeken. Dus we hebben ze weggedaan en zijn overgegaan naar de Blaarkop-koe. Nu melken we zes Blaarkoppen en hebben 40 stuks jongvee. Toen we begonnen met Blaarkoppen, hebben we diverse kalfjes aangekocht bij boeren in Groningen. Ankie: ‘Weet je wel waarom ze vroeger kaas van Blaarkoppen-melk meenamen op zeereizen? Omdat die kaas het minste zweet en dus het langst lekker blijft.’ Sinds kort heeft de Familie Blokker ook het tegeltje hangen van het zeldzame huisdierenras, want daar behoort de Blaarkop toe. Een zeldzaam huisdierras, is een oud ras dat met uitsterven wordt bedreigd of zeer weinig wordt gehouden. Het is van oorsprong een Gronings ras en heeft mooi gemarmerd vlees, wat betekent dat het vet dun door het vlees heen geweven is. Hierdoor blijven tijdens de bereiding de sappen behouden.
Oog voor de weidevogels
Ook de weidevogels worden door familie Blokker niet vergeten. Bob: ‘We zijn officieel geregistreerd weidevogelboer. Dat houdt in dat we ons er voor inzetten om de populatie weidevogels te behouden en liefst te verbeteren.’ Vogels op het platteland zijn niet meer vanzelfsprekend. De vogelbescherming werkt samen met allerlei partijen om de natuur op het boerenland terug te krijgen. Boeren spelen een belangrijke rol en daarom is in 2010 het netwerk Boerenlandvogelboeren opgericht. Samen met de boeren werkt men aan een levend, vogelrijk land. In het kennisnetwerk werken gelijkgestemden aan een landschap vol insecten, kruiden en vogels. Zo’n 100 boeren zijn lid van het kennisnetwerk van de vogelbescherming. Bob: ‘We zien steeds minder weidevogels. Ieder jaar tellen we minder grutto’s. Ook het aantal fazanten lijkt af te nemen. De enige die we steeds meer zien zijn de ganzen. Het weiland ziet er soms zwart van. Ze stampen de eieren van de weidevogels kapot, maar door de geldende regels mogen we er niets tegen doen. Het is zorgelijk dat we minder variatie aan vogelsoorten zien. Het aantal bergeenden en eidereenden zien we ook dalen. Maar hier zijn wel altijd zwaluwen. In de melkput broeden ze, zelfs twee keer per jaar! Ook zijn er heel veel mussen op ons erf. Zodra we de kippen eten geven, komen ze er gelijk op af.’
Kleinzoons werken samen om te helpen op de boerderij
De drie zoons Remco, Jan Jaap en Kars hadden geen belangstelling om het bedrijf van Ankie en Bob over te nemen. Het echtpaar oogt als begin zestig maar blijken al in de zeventig te zijn. Ankie: ‘We zijn helemaal nog niet van plan om te stoppen, trouwens. Zo lang het lichaam het toelaat werken we hier door.’ Bob: ‘Ik ben toch iedere ochtend om 06.30 uur al wakker, dus dan kan ik ook prima gaan melken. Als dat een keer niet lukt, helpen onze kleinzoons van vijftien en twintig jaar ons heel graag. Ze vinden het leuk als wij eens op vakantie gaan of niet kunnen. Zij doen dan alle boerderijwerkzaamheden. Dat is toch geweldig?’ Zij willen graag de boerderij voortzetten. Ook de kleindochters voelen zich thuis op de boerderij: er staat een rij pony’s en paarden in de stal. Ankie: ‘Die zijn van ons en ook van de kleindochters.’ Ankie blijkt nog altijd fanatiek mee te doen met Hennie als groom aan de samengestelde paardenmarathon-wedstrijden. Ze heeft dan een tweespan voor de menwagen en doet mee met de onderdelen dressuur, vaardigheidsproef en hindernissen. Afgelopen wedstrijd in De Vleijen, werd ze nog derde.
Ik heb niets teveel gezegd toch, als het gaat om de veelzijdigheid van dit echtpaar?
Naast kalfjes aaien kunt u dagelijks terecht voor verse melk en (h)eerlijk vlees in het winkeltje. Dagelijks is het geopend van 10.00 tot 14.00 uur (behalve op zon- en feestdagen). Kom gerust eens langs bij Verbindingsweg 14 te Ballum. Of plaats een bestelling via 06 46 542065, info@bioboerderijameland.nl. Meer informatie is te vinden op de website: https://bioboerderijameland.nl.
