Het mag dan officieel allang niet meer, maar dit is wel de eerste keer in het nieuwe jaar dat we elkaar weer ‘spreken’. Grappig eigenlijk wel: ik tik deze tekst nu in op mijn laptop, mezelf afvragend waar en wanneer u dit leest. Enfin, ik wil iedereen via deze weg nog de beste wensen doen voor 2023. Het voorbije jaar is voorbijgevlogen, al zal dat voor sommigen ook tergend langzaam geweest zijn. Al moet ik vaststellen dat de eerste weken van mijn jaar weggesmolten zijn als sneeuw voor de zon. Daarover gesproken: in de vorige De Amelander voorspelde ik nog tevergeefs een nieuwe Elfstedentocht begin februari. De wens was de vader van de gedachte.
Alles is ook weer een beetje terug bij het oude. Geen corona en lockdowns meer. Over tot de orde van de dag. Of van deze winter. In november kregen wij een parkeerboete van het CJIB in de bus. De foutcode vertelde dat onze – toen nog – tweede auto geparkeerd stond in een groenstrook. Nu had ik al begrepen dat er wat consternatie ontstaan was bij eerdere beboetingen. Ik besloot daarom maar eens op te zoeken wat een groenstrook inhield. Al snel kwam ik erachter dat hiervan geen sprake was in mijn situatie. Kan gebeuren. Of dat ook daadwerkelijk zo was, zullen we nooit weten. De gemeente Ameland heeft het CJIB opdracht gegeven om alle boetes teniet te doen.
Mooi, want er waren sommige inwoners die voor dezelfde ‘fout’ liefst drie keer een boete hadden gekregen. Drie keer 109 euro, reken maar uit wat het kost in een tijd dat de prijzen voor boodschappen, energiekosten en wat nog meer de pan uit rijzen. Wat ik dan wel weer jammer vond is dat sommige lokale politieke partijen vragen aan de raad stelden over de kwestie, nadat de boetes al teniet waren gedaan. De eerste vermaningen werden in augustus uitgedeeld. Het had politiek Ameland gesierd als men toen al in actie was geschoten. Nu kwam men met het zout toen het ei al op was. Wel goed om te onthouden: autovrije bermen passen in de nieuwe vervoersvisie.
Mede aan de hand van dat laatste, besloot de Koninklijke Horeca Nederland (KHN) afdeling Ameland eind januari een stevige brief naar de gemeenteraad te sturen. De eilander horeca maakt zich namelijk zorgen om een heel aantal zaken. Ik heb de brief gelezen en moet zeggen dat er veel rake punten in staan. Zo uiten ze onder andere kritiek op het evenementenbeleid in de toeristische visie. Evenementen moeten voortaan onder meer voldoen aan een ‘natuurtoets’. Naast allerlei al geldende lokale en provinciale regels. Ikzelf zit sinds 2016 in het bestuur van het Rôggefestival en door de jaren heen is organiseren – als vrijwilligers, zoals bijna overal – er niet leuker op geworden.
Wie mijn columns en daarvoor Nat Zand van mijn hand gelezen heeft de laatste pak ’em beet zeven jaar, ziet een rode draad terug: mijn zorgen over de bereikbaarheid van ons eiland. Als pleitbezorger om meer bewustwording rondom bereikbaarheid te creëren, deed het me goed dat KHN Ameland in ieder geval nét op tijd wakker is. Dit jaar beslist de minister van Infrastructuur en Waterstaat over de toekomst van Ameland. Daarover had ik in dit nummer al graag een uitgebreid artikel willen schrijven, ware het niet dat de informatie uit het laatste overleg van eind januari en het journalistiek onderbouwen van dat stuk net te veel tijd in beslag nam voor dit nummer.
Het beeld dat de KHN Ameland in die brief schetst – minder varen, mogelijk zelfs op tij, minder auto’s naar het eiland en alle gevolgen van dien – is reëel. We hebben het op het eiland allemaal heel erg goed, met dank aan de toerist. Wanneer er minder afvaarten naar het eiland mogelijk zijn, kunnen er minder toeristen naar het eiland. Dat brengt minder geld in het laatje, waardoor er uiteindelijk minder werknemers nodig zijn. Die vicieuze cirkel heb ik op deze plek al eens eerder beschreven. De conclusie is nog altijd onveranderd: als er straks minder boten varen, is het wachten op de eerste werkloze eilanders die moeten verhuizen om brood op de plank te krijgen.
Hoe gevoelig dit ligt, zullen we snel merken. Wagenborg Passagiersdiensten heeft aangekondigd dat er de komende maanden bij een te lage waterstand, afvaarten komen te vervallen. De vaargeul slibt in rap tempo dicht en het is simpelweg niet langer veilig om er bij laag water doorheen te varen. Minder toeristen voelen we straks snel in onze portemonnee, minder ziekenhuisbezoeken of reismogelijkheden voor forenzen, scholieren en studenten raakt ons in het hart. Als de gemeente Ameland de huidige vervoersvisie aanhoudt, heeft dat verstrekkende gevolgen voor het toerisme op het eiland. De kip met het gouden ei is dan voorgoed verleden tijd.
De vervoersvisie van de gemeente heeft namelijk ook invloed op de nieuwe concessie in 2029. Dat leek lange tijd ver weg, maar dat komt akelig dichtbij. Wagenborg Passagiersdiensten moet tegen die tijd nieuwe schepen bouwen. Daarbij is het afhankelijk van wat de minister straks als lange termijn-oplossing kiest (huidige vaargeul optimaliseren of het zwikje verplaatsen naar Ferwert), maar óók van de vervoersvisie van de gemeente. Schrijft dat voor dat Ameland autoluw moet zijn, dan heeft het voor WPD geen zin om schepen te bouwen die veel auto’s kunnen overzetten. Net je auto kunnen meenemen is een unique selling point van ons mooie eiland.
Hak je dat weg, ga je onherroepelijk toeristen kwijtraken. KHN Ameland tekent een doemscenario uit: minder afvaarten en auto’s op Ameland betekent minder toeristen die naar ons toekomen, betekent een stagnerende en vervolgens teruglopende economie, betekent verpaupering en leegstand van (horeca)zaken, betekent seizoensverkorting, betekent terug naar stille (en werkloze) winters, betekent hogere kosten en dus een hogere prijs voor de toerist. Met als resultaat dat Ameland straks enkel te betalen is voor de elite. Publiek dat we hier liever niet willen, bleek tijdens de coronapandemie. Sterker nog: alles wat ons eiland de laatste pak ’em beet twintig jaar heeft opgebouwd, draai je dan de nek op. Ameland is met dit beleid terug bij af in de vorige eeuw.
De noodklok luidt voor alle Amelanders die willen blijven leven in het (gouden) heden.