De eerste alinea van deze column kon op het laatste moment de prullenbak in. Net voor het insturen kreeg ik een mailtje van hoofdredacteur Klaas Touwen. Een ietwat verontrustend bericht over zijn gezondheid, al is er nog geen duidelijkheid over wat het precies is. Maar eenieder van ons weet dat onwetendheid knaagt. Wat ook iedereen weet is dat wat er in de wereld ook aan de hand is, de gezondheid van je naasten en diegene die je liefhebt primeert. Ik ben Klaas veel dank verschuldigd, omdat hij mij de eerste stapjes in het vak journalistiek liet bewandelen, intussen zeventien jaar geleden. Het sluit goed aan bij deze column.
Want er is nogal wat aan de hand in de wereld. Niets nieuws, dat heb ik op deze plek vaker aangekaart. Maar ik begin me aan een aantal zaken mateloos te storen. Te beginnen met het volgende. We zijn allemaal Nederlanders. Van oudsher vrijgevochten, opkomend voor onze rechten. Dat zit in ons bloed. Verwant aan oranje en het rood-wit-blauw. Een land en vlag waar we trots op moeten zijn. De stikstofproblematiek die heerst in de agrarische sector leidt tot veel frustratie en boosheid. Terecht? Dat weet ik niet. Zoals ik in een vorige column al eens schreef: te weinig kaas van gegeten. Ik heb daar weinig in de melk te brokkelen.
Dat is ook niet het punt van mijn eigen irritatie. Ik wil ook niet alle boeren over een kam scheren. Maar afgelopen maand was ik op vakantie in Drenthe, waar ik via Friesland en Groningen naartoe reed. Ik ben me kapot geschrokken van de vele teksten die ik onderweg tegenkwam. Die liepen uiteen van het doden van mijn eigen kinderen tot het steunen van terreur door onze overheid. Dat soort teksten komen wel binnen. Maar in plaats van empathie en steun, roept het bij mij vooral afkeer op. Voor de duidelijkheid: de aangekondigde maatregelen raken mij (nog?) niet in de portemonnee en dus voel ik het niet.
Ik vind het alleen wel veel te ver gaan, net als de gewelddadige en intimiderende wegblokkades en protesten die eerder plaatsvonden. Maar misschien wel het toppunt vind ik de vele omgekeerde Nederlandse vlaggen die je overal ziet. Ik vind dat zo respectloos. Een vlag is een symbool waar je als Nederlander voor staat. En als dit zogenoemd ‘niet mijn land meer is’, dan laat je jezelf toch naturaliseren in een ander land? Al betwijfel ik of het daar in verreweg de meeste gevallen beter geregeld is dan in Nederland. Veel mensen lijken dat toch niet te beseffen. Pijnlijk detail: de omgekeerde Nederlandse vlag is die van Joegoslavië.
Dat land bestaat niet meer. Versplintert in tal van staten. Niet zonder reden, overigens. In voormalig Joegoslavië heerste jarenlang een bloedige oorlog. Daar weten de mensen écht wat terreur is. Kom je hier aanzetten met een spandoekje als de overheid probeert een wereldwijde crisis te bestrijden. Wat het voor deze manier van protest des te pijnlijker maakt, is dat de voormalig leiders van Joegoslavië middels genocide, volkerenmoord en misdaden tegen de menselijkheid bloed aan hun handen hebben. Of erger nog: baden in het bloed. Besef dat eens als je de Nederlandse vlag ondersteboven in je vlaggenmast hijst.
Wat dan wel weer toepasselijk is, al vind ik het misselijkmakend om te schrijven: al die massamoordenaars stonden de laatste jaren terecht voor het Joegoslavië Tribunaal in Den Haag. Volgens polariserend ‘Nederland’ – niet alleen de boeren, maar ook leden/stemmers van Forum van Democratie (en daar zijn er op Ameland schrikbarend veel van) of complotdenkers – zouden leden van de overheid, het kabinet of andere hoogwaardigheidsbekleders op den duur ook voor ‘een tribunaal’ moeten verschijnen. Daar zeg je nogal iets mee, hè? Ik begrijp gewoonweg niet dat je jezelf tot dat niveau verlaagt.
Zo belandde ik afgelopen week per abuis in een uitzending van Ongehoord Nederland, een van de zenders die sinds een paar jaar in het publieke bestel zit. Een schande voor het vak journalistiek, me dunkt. Ongefundeerd en zonder context schokkende beelden tonen, om racisme aan te tonen: blanken die door zwarten in elkaar worden geslagen. Na de video’s neemt presentator Raisa Blommestijn zelfs het alom bekende racistische woord ‘neger’ in de mond. Ongehoord, ronduit stuitend. En dan druk ik me nog lichtjes uit. Het komt haar op felle kritiek te staan – terecht. Maar haar reactie schept opnieuw een verbazing: ‘Illustratief waarom we het woord neger dus wél moeten gebruiken. Niet buigen voor intolerantie.’
Dit soort polarisatie, ik ben er echt klaar mee. De verdeeldheid in dit land is niet leuk meer. Ik hoop alleen maar dat ik mijn kinderen kan behoeden voor dit soort gedrag en uitlatingen. Dat ze gezond verstand krijgen. Dat ze alsjeblieft respect hebben voor Nederland en onze vlag. Want het omkeren daarvan is een directe belediging voor de duizenden militairen, burgers, agenten, brandweermannen en alle anderen die in dienst van de Staat der Nederlanden het allerhoogste offer hebben gebracht. Alleen maar omdat je het ergens mee oneens bent. Doe verdorie normaal. Denk helder na. Laat je niet ophitsen of zelfs gebruiken.
Alle ellende op de wereld of zelfs in ons eigen land valt in het niet bij gezondheid. Dat is het allerbelangrijkste. Hoe je jezelf voelt, bepaalt je geluk. En ja, ik weet dat de omgekeerde Nederlandse vlag van oudsher gebruikt werd in de zeevaart om aan andere schepen kenbaar te maken dat je in nood bent. Wat dat betreft staan we voor een cruciale tijd, om luchtig af te sluiten. Als u deze column leest, heeft de gemeente het eindresultaat van de toeristische visie openbaar gemaakt en heeft Rijkswaterstaat de resultaten van het vervolgonderzoek voor de bereikbaarheid van Ameland gepresenteerd. Daaromtrent is het strategische spel begonnen. Vijfkwartiersregeling? Nee. Varen op tij? Nee. Dan toch varen vanaf Ferwert?
Waar een wil is, is een (vaar)weg.