‘Wat ga je doen, opa?’, vraagt mijn kleindochter. Het is oppasdag en ze arriveert net wanneer ik in de auto stap om naar het gemeentehuis te gaan. ‘Er is een huwelijk, meisje’, antwoord ik, ‘opa gaat mensen trouwen.’ ‘Ik wil ook trouwen’, zegt ze zeer beslist. Ik leg haar uit dat dit nog niet kan. Je moet eerst groot zijn en dan ook nog een vriendje hebben.
‘Heb ik al’, reageert ze. ‘Wie is dan je vriendje?’, vraagt haar mamma die het verhaal aanhoort. ‘Opa’, zegt ze, ‘ik ga later met opa trouwen.’
Kijk, dat vind je leuk als opa. Een kleindochter die met je gaat trouwen, dat gebeurt niet iedere dag. Maar het wordt allemaal een stuk minder leuk wanneer haar mamma vertelt dat ze gisteren ook al getrouwd is. Ze stond boven op de speelgoedkist met haar stokpaard en wilde trouwen met het stokpaard. ‘Hoe heet je stokpaard dan’, vroeg onze dochter, ‘want als je met iemand trouwt moet hij wel een naam hebben.’ ‘Kees’, zei ze, ‘en dan nu taart.’ Want bij een feestje hoort altijd taart. Liefst met veel slagroom en chocolaatjes. Laatst toen mijn vrouw jarig was ging ze bij de visite langs om te vragen of ze de chocolaatjes mocht hebben. Het leverde een flink aantal op. Feesten, taarten, slingers en ballonnen maken het leven van een driejarige leuk en spannend.
Het was voor mij een flinke tegenvaller. Wilde ze echt met me trouwen of waren haar gedachten al bij de taart, de slagroom en de chocolaatjes. Dat laatste zal het zijn geweest.
In onze herinneringen zitten vast vergelijkbare momenten van vroegere verjaardagen. Die van onze ouders, broers en zussen en natuurlijk onze eigen verjaardag. Het hoogtepunt was het trakteren op school. Ik zat toen in Landsmeer op een redelijk grote lagere school met in ieder geval zes klassen. En wanneer je dan getrakteerd had in je eigen klas mocht je bij alle andere meesters en juffen langs om ook een traktatie te brengen. Wat een feest!
‘Ach, ja’, zegt buurvrouw, ‘en wanneer dan ’s avonds de ooms en tantes kwamen dan mochten we wat langer opblijven. En soms kregen we wat slagroom in een borrelglaasje.’
‘Dat is nog steeds te zien’, bromt Watze voor zich uit en doet zo ook een duit in het zakje.
‘Je kon elkaar amper zien’, vervolgt hij, ‘de kamer stond vol rook van alle sigaren en sigaretten die werden opgestoken. Maar ik herinner me ook nog de angst die altijd bestond voor de Russen. Het was in die jaren een geliefd onderwerp op verjaardagen.’
En zo brengt Watze opeens de actuele situatie op de Krim ter tafel. Ja, want nu denken we toch wel even terug aan de tijd van de Koude Oorlog, de Russen en het rode gevaar!
Je had er niet een echt beeld bij. Maar je wist wel dat Berlijn niet zo heel ver weg was. En dus waren ook de Russen dichtbij. Er werd uitgerekend binnen hoeveel uur ze in ons land konden zijn. Er was niet veel tijd voor nodig! En vader en moeder, ooms en tantes keken bezorgd wanneer ze spraken over het rode gevaar. En zo was er in die mooie tijd dat we kinderen waren toch iets van een gevaar dat op de loer lag. Maar gelukkig heeft het ons jonge leventje niet echt nadelig beïnvloed. Daarvoor was er teveel om van te genieten. Al waren dat, achteraf bekeken, dikwijls vrij eenvoudige dingen.
Zo zal ik nooit het moment vergeten wanneer je op school een nieuw schrift kreeg. Het oude schrift was vol en zat vol vouwen en vlekken, maar oh, dat nieuwe schrift. Die eerste bladzijde was het allermooiste om op te schrijven. Helaas duurde dat gevoel maar kort, want wanneer die eerste bladzijde vol was moest je aan de achterkant verder en dat was meteen een stuk minder leuk.
Ook op zaterdagmorgen was er nog school. Maar het was altijd wel een mooie morgen want je wist dat je anderhalve dag vrijheid in het vooruitzicht had. Maar bovendien las juf of meester het laatste half uur voor. Je kon dan al lekker wat wegdromen en denken aan het roggebrood met kaas of nog liever met ‘kanen’ dat thuis op je wachtte. En de Russen, ach misschien was Berlijn toen toch nog veel verder weg dan tegenwoordig de Krim.
Jan J. de Vries